W Dąbrowie Górniczej, podobnie jak w innych miastach jest ogromny problem budowy nowych mieszkań. Dlaczego nie spróbować skorzystać z Programu Mieszkanie+? Taką propozycję zgłosiłem na ostatniej sesji Rady Miejskiej w imieniu Klubu Radnych PiS. Jeżeli są jakieś ograniczenia, to warto przynajmniej spróbować i dowiedzieć się, czy warunki programu są korzystne i stworzą większę szansę dla gminy na wybudowanie nowych mieszkań. Z tekstu poniżej wynika, że Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa jest otwarte i czeka na chętnych. Z terenami pod budownictwo w Dąbrowie Górniczej nie powinno być problemów. Wiele wyjaśnia również interpelacja poselska w sprawie Programu Mieszkanie +
Interpelacja i Odpowiedź MIiB poniżej
Jerzy Reszke
Czekają na chętnych. MIiB zachęca gminy do udziału w Programie Mieszkanie+
Nadal poszukiwane są samorządy zainteresowane współpracą w zakresie budowy mieszkań w ramach pilotażu Programu „Mieszkanie Plus” – poinformował wiceminister infrastruktury Kazimierz Smoliński.
W odpowiedzi na poselską interpelację wiceminister infrastruktury i budownictwa udzielił obszernych wyjaśnień dotyczących możliwości przystąpienia i warunków udziału w rządowym Programie „Mieszkanie Plus” przez jednostki samorządu terytorialnego.
Smoliński przypomniał, że w październiku spółka BGK Nieruchomości podpisała pierwsze listy intencyjne z 30 samorządami, na terenie których zrealizowane zostaną pierwsze inwestycje mieszkaniowe. Będą one zlokalizowane w Białej Podlaskiej, Chorzowie, Dębicy, Gliwicach, Katowicach, Kobyłce, Nowej Dębie, Pelplinie, Poznaniu, Radomiu, Skawinie, Stalowej Woli, Starogardzie Gdańskim, Trzebini, Tychach, Wałbrzychu, Wrześni, Chrzanowie, Gdyni, Koluszkach, Kole, Koninie, Łodzi, Nysie, Rzeszowie, Świdniku, Tomaszowie Mazowieckim, Toruniu, Zabrzu i Zduńskiej Woli.
Wiceszef MIiB zapewnił jednak, że stopniowo mieszkania będą powstawały na terenie innych samorządów, które przystąpią do współpracy z BGKN. „Spółka nadal bowiem poszukuje partnerów, w szczególności samorządów posiadających nieruchomości gruntowe, zainteresowanych współpracą w zakresie budowy mieszkań w ramach pilotażu” – podkreślił Smoliński.
Dodał, że w zamian za wniesienie gruntów gminy będą mogły uzyskać np. certyfikaty inwestycyjne lub pakiet mieszkań do wykorzystania jako mieszkania komunalne. „Taką współpracę z BGKN może nawiązać zatem każdy samorząd, jeżeli zgłosi Spółce chęć udziału w pilotażu. Oferta w tym zakresie jest bowiem przedstawiana przez Spółkę indywidualnie zainteresowanym samorządom” – dodał wiceminister.
Smoliński wskazał przy tym, że termin rozpoczęcia inwestycji mieszkaniowych w ramach pilotażu instrumentu wpisującego się w I filar pakietu „Mieszkanie Plus” jest ustalany indywidualnie w ramach współpracy między BGKN, a pomiotem uczestniczącym w pilotażu. „Przewiduje się jednak, że pierwsze nabory najemców na nowo powstałe mieszkania będą organizowane już od ok. połowy 2017 r.” – dodał.
Wiceszef MIiB zwrócił także uwagę, że niezależnie od powyższych możliwości współpracy z BGKN, podmioty zainteresowane tworzeniem dostępnych mieszkań na wynajem, np. samorząd lokalny, spółki gminne, towarzystwa budownictwa społecznego czy spółdzielnie mieszkaniowe, będą mogły realizować inwestycje mieszkaniowe w ramach instrumentów programu „Mieszkanie Plus” z wykorzystaniem własnych nieruchomości.
„Jednym ze wspomnianych instrumentów jest realizowany na gruncie ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych(Dz. U. z 2015 r. poz. 833, z późn. zm.) program wsparcia budownictwa komunalnego, stanowiący w przyszłości jeden z kluczowych elementów zintegrowanego programu społecznego budownictwa czynszowego tworzącego II filar pakietu „Mieszkanie Plus”” – zapewnił Smoliński.
Narodowy Program Mieszkaniowy, przyjęty uchwałą Rady Ministrów nr 115/2016 z dnia 27 września 2016 r., określa kluczowe instrumenty gwarantujące wsparcie realizacji inwestycji mieszkaniowych w Polsce. Podstawą Programu jest pakiet „Mieszkanie Plus”, który opiera się na trzech wzajemnie uzupełniających się filarach. Celem dwóch z nich jest bezpośrednio tworzenie nowego zasobu mieszkaniowego poprzez budowę mieszkań na wynajem na zasadach rynkowych (w tym z opcją dojścia do własności mieszkania przez najemcę), w szczególności przy wykorzystaniu nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa (I filar), oraz realizację przedsięwzięć wpisujących się w założenia zintegrowanego programu społecznego budownictwa czynszowego, opartego w znacznej mierze na rozwiązaniach prawnych przyjętych w ramach dotychczas realizowanych instrumentów wsparcia (II filar).
mp/Serwis Samorządowy PAP
Interpelacja nr 4113
do ministra infrastruktury i budownictwa
w sprawie Programu „Mieszkanie+”
Zgłaszający: Adam Andruszkiewicz
Data wpływu: 10-06-2016
Szanowny Panie Ministrze,
w ostatnich dniach Premier Rządu Beata Szydło ogłosiła główne założenia programu Mieszkanie Plus. Według zapewnień Pani Premier program ten ma na celu wspierać polskie rodziny, ułatwić zakładanie rodzin i zwiększyć stabilizację życiową.
Główne założenia tego projektu są jak najbardziej słuszne i potrzebne dla społeczeństwa polskiego, a w szczególności dla młodego pokolenia.
Jednym z najważniejszych filarów projektu ma być utworzenie Narodowego Funduszu Mieszkaniowego, dla którego Skarb Państwa będzie przekazywał grunty pod mieszkania. Kolejny filar programu zakłada wsparcie budownictwa komunalnego. Trzeci filar programu Mieszkanie Plus zakłada powstanie specjalnych zachęt do oszczędzania na mieszkanie. Moja interpelacja dotyczy wyjaśnienia szczegółów tego programu i jego wpływu na finanse państwa.
Wobec powyższego działając na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 9 maja 1996 roku o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. z 1996 r. nr 73, poz. 350, z późn. zm.), uprzejmie proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
- Kto będzie mógł skorzystać z tego programu?
- Jak dokładnie będzie działał Narodowy Fundusz Mieszkaniowy?
- Jak wdrażanie tego programu wpłynie na budżet państwa?
- Od czego będzie zależeć wysokość czynszu i jak będzie wyglądało jego naliczanie?
- Jak będzie wyglądać możliwość nabycia mieszkania na własność?
- Jak będzie kolejność przyznawania mieszkań? Jakie warunki trzeba spełnić?
- Co dokładniej zakłada drugi filar – wsparcie budownictwa komunalnego?
- Proszę o więcej informacji na temat trzeciego filaru programu dotyczącego oszczędzania.
Z wyrazami szacunku,
Adam Andruszkiewicz
Odpowiedź na interpelację nr 4113
w sprawie Programu „Mieszkanie+”
Odpowiadający: sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa Kazimierz Smoliński
Warszawa, 06-07-2016
Szanowny Panie Marszałku!
Odpowiadając na interpelację nr 4113 Pana Posła Adama Andruszkiewicza w sprawie szczegółowych rozwiązań pakietu „Mieszkanie+”, nadesłaną w dniu 20 czerwca br., przekazuję następujące wyjaśnienia.
W dniu 3 czerwca br. Prezes Rady Ministrów, Pani Beata Szydło, ogłosiła założenia pakietu „Mieszkanie+”, będącego zapowiedzią kompleksowego Narodowego Programu Mieszkaniowego. Podstawową grupą docelową nowych propozycji mieszkaniowych będą osoby i rodziny o dochodach, które nie pozwalają na zakup mieszkania na wolnym rynku lub najem mieszkania na warunkach rynkowych. Szacuje się, że w Polsce 40-60% gospodarstw domowych (w zależności od lokalizacji i wielkości rodziny) osiąga dochody, które nie pozwalają na skorzystanie z oferty mieszkań komunalnych, a także na zakup mieszkania na rynku lub wynajem mieszkania po stawkach czynszowych.
Program „Mieszkanie+” składa się z trzech wzajemnie uzupełniających się filarów:
- budowa mieszkań na wynajem przy wykorzystaniu gruntów skarbu państwa, w tym z opcją dojścia do własności, na zasadach rynkowych;
- rozwiązania mające na celu zwiększenie liczby budowanych mieszkań dla najmniej zarabiających w ramach budownictwa gminnego oraz realizowanego we współpracy z gminą np. przez towarzystwa budownictwa społecznego lub spółdzielnie mieszkaniowe;
- wsparcie systematycznego oszczędzania na mieszkanie poprzez indywidualne konta oszczędnościowe.
Pierwszym z filarów nowego programu jest budowa mieszkań na wynajem dla osób o umiarkowanych dochodach, z możliwością docelowego zakupu wynajmowanego mieszkania. Cel ten będzie realizowany poprzez powołanie Narodowego Funduszu Mieszkaniowego oraz Narodowego Operatora Mieszkaniowego. Zasady funkcjonowania Narodowego Funduszu Mieszkaniowego zostaną określone w ustawie, która powinna być przyjęta przez Radę Ministrów do końca bieżącego roku. Zakłada się, że Fundusz będzie pełnił rolę banku ziemi, w którym zostaną zgromadzone grunty należące dziś do rozproszonych właścicieli działających w imieniu Skarbu Państwa. Grunty te będą wykorzystywane do realizacji bezpośrednich inwestycji mieszkaniowych, jak i do uzyskiwania środków (w wyniku obrotu tymi gruntami) z przeznaczeniem na cele mieszkaniowe. Bezpośrednim inwestorem oraz administratorem wybudowanego zasobu będzie Narodowy Operator Mieszkaniowy, który na zasadach pilotażowych jest obecnie tworzony na bazie potencjału Banku Gospodarstwa Krajowego. Zakłada się, że działania realizowane w ramach I filaru programu „Mieszkanie+” nie będą finansowane ze środków budżetu państwa. Budowa mieszkań z wykorzystaniem gruntów publicznych będzie finansowana na zasadach rynkowych, z wykorzystaniem takich źródeł finansowania jak emisja certyfikatów inwestycyjnych lub obligacji.
Najważniejszymi czynnikami decydującymi o wysokości czynszu będą koszty budowy i koszty finansowania inwestycji uzyskane na rynku. Wysokość czynszu będzie również zależała od wybranej opcji: czystego najmu lub najmu z docelowym uzyskaniem prawa własności mieszkania. W tym drugim przypadku najemca będzie ponosił również koszt spłaty kapitału. W związku z tym stawka czynszu będzie ok. 20% wyższa niż w opcji zakładającej tylko najem. Ponadto do wysokości czynszu należy doliczyć opłaty za eksploatację budynku i media.
W przypadku wyboru opcji najmu z docelowym nabyciem własności mieszkania, najemca w czynszu będzie spłacał również część kapitałową kosztu wybudowania mieszkania. Po całkowitej spłacie tego kosztu będzie uzyskiwał prawo własności wynajmowanego dotąd lokalu. Okres spłaty zostanie określony w umowie z nabywcą. Przewiduje się, że będzie wynosił ok. 30 lat, z możliwością jego skrócenia lub wydłużenia. W przypadku rezygnacji z najmu, zgromadzona część kapitałowa będzie zwracana.
Mieszkania będą dostępne dla wszystkich zainteresowanych, obecnie nie przewiduje się wprowadzenia ograniczeń wyboru beneficjentów np. ze względu na wiek czy dochody. Natomiast w przypadku nadwyżki popytu zostanie zastosowany system kwalifikacyjny, w ramach którego premiowane będą między innymi osoby o niskich dochodach oraz rodziny wielodzietne, które nie mają dotychczas zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych.
Drugi filar obejmuje uruchomienie kompleksowego programu wspierającego budowę mieszkań o niskim i umiarkowanym czynszu, użytkowanych w formule społecznego budownictwa czynszowego w rozumieniu ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z 2015 r. poz. 1777). Zgodnie z przedmiotową ustawą, przez społeczne budownictwo czynszowe rozumie się budownictwo mieszkaniowe realizowane przy łącznym spełnieniu następujących warunków:
- dostęp do lokali mieszkalnych odbywa się na zasadach nierynkowych na podstawie kryteriów określonych przez organy władzy publicznej;
- na etapie budowy, przebudowy lub użytkowania budynków podmioty realizujące inwestycje korzystają ze wsparcia środkami publicznymi;
- inwestorami społecznego budownictwa czynszowego są podmioty, których głównym celem działania nie jest osiągnięcie zysku.
W związku z powyższym, w ramach drugiego filaru zakłada się realizację trzech instrumentów gwarantujących poprawę dostępności mieszkań dla trzech podstawowych grup społecznych wymagających pomocy państwa w zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, tj.:
- kontynuację w zmodyfikowanej formie instrumentu wsparcia budownictwa socjalnego, realizowanego na gruncie ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 833, z późn. zm.);
- uruchomienie instrumentu bezzwrotnego wsparcia dla gmin i związków międzygminnych z przeznaczeniem na pokrycie części kosztów partycypacji w kosztach przedsięwzięcia społecznego budownictwa czynszowego, mającego na celu budowę mieszkań na wynajem dla osób o niższych dochodach, wdrażanego na gruncie planowanej nowelizacji ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych…;
- kontynuację w zmodyfikowanej formie nowego programu popierania budownictwa mieszkaniowego w segmencie społecznego budownictwa czynszowego, realizowanego na gruncie ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 2071, z późn. zm.).
Pierwszy z instrumentów przewiduje m. in. udzielanie bezzwrotnego wsparcia dla gmin i spółek gminnych na budowę mieszkań komunalnych adresowanych do osób najniżej zarabiających. Projektowane w ustawie zmiany stanowią odpowiedź na wnioski płynące z dotychczasowej realizacji programu wsparcia budownictwa socjalnego, mając na celu likwidację barier ograniczających efektywne wydatkowanie środków publicznych oraz racjonalne gospodarowanie gminnym zasobem mieszkaniowym, a w konsekwencji zaspokajanie podstawowych potrzeb mieszkaniowych osób zagrożonych wykluczeniem społecznym ze względu na niskie dochody lub szczególnie trudną sytuację życiową.
W ramach nowego instrumentu planowanego do wdrożenia na gruncie nowelizacji ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych… gminy i związki międzygminne będą mogły natomiast ubiegać się o bezzwrotne wsparcie na pokrycie 20% kosztów przedsięwzięcia realizowanego przez innego inwestora, np. towarzystwo budownictwa społecznego, spółdzielnię mieszkaniową lub dewelopera. Zgodnie z założeniami umożliwi ono budowę lokali mieszkalnych na wynajem i spółdzielczych lokatorskich o czynszu nieprzekraczającym 4% wartości odtworzeniowej w skali roku. Będą one kierowane do gospodarstw domowych nieaspirujących do własności mieszkaniowej z uwagi na niższe dochody i preferencje mieszkaniowe.
Podstawowym instrumentem wsparcia w zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych osób o umiarkowanych dochodach jest już obecnie nowy program popierania budownictwa mieszkaniowego w segmencie społecznego budownictwa czynszowego. W jego ramach towarzystwa budownictwa społecznego, spółdzielnie mieszkaniowe i spółki gminne mogą ubiegać się o finansowanie zwrotne, udzielane na preferencyjnych warunkach przez Bank Gospodarstwa Krajowego na budowę mieszkań na wynajem. Powstałe w ramach programu lokale mieszkalne będą kierowane do gospodarstw domowych, uzyskujących dochody zbyt niskie, by zaspokajać potrzeby mieszkaniowe w warunkach komercyjnych, a zarazem zbyt wysokie, by ubiegać się o lokal komunalny. Planowane w zakresie tego programu zmiany wynikają z wniosków płynących z realizacji pierwszej edycji programu, uruchomionej w dniu 1 listopada 2015 r. na gruncie ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1582). Projekt nowelizacji przepisów, zachowując spójność z założeniami projektu Narodowego Programu Mieszkaniowego, będzie odpowiedzią na sygnalizowane przez inwestorów bariery udziału w programie (finansowanie wyłącznie lokali na wynajem, bez możliwości finansowania spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, bezwzględny warunek przeznaczenia minimum 50% lokali dla osób wychowujących co najmniej jedno dziecko, czy też bariery w montażu finansowym przedsięwzięć), jak również problemy wynikające z dalszej eksploatacji lokali mieszkalnych wybudowanych w ramach programu (w tym znacznie obniżone w ramach ostatniej nowelizacji limity dochodowe najemców w zasobach na wynajem, zaostrzone zasady podnoszenia czynszu osobom o dochodach przekraczających nawet nieznacznie limity określone ustawą, mechanizm waloryzacji wpłaconej partycypacji w kosztach budowy lokali).
Efektywność instrumentów opartych na formule bezzwrotnego wsparcia z budżetu państwa będzie uzależniona m. in. od opracowania i wdrożenia rozwiązań umożliwiających realizację przedsięwzięć inwestycyjno-budowlanych przy zapewnieniu użyteczności społecznej i gospodarczej powstających zasobów. W związku z tym, w Narodowym Programie Mieszkaniowym przewidziano opracowanie i wdrożenie w formie aktu wykonawczego do ustawy regulującej instrumenty wspierające gminy w tworzeniu zasobu dla osób najuboższych i o średnich dochodach, niepozwalających na samodzielne zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych na rynku komercyjnym, standardów dotyczących mieszkań budowanych w ramach programów społecznego budownictwa czynszowego opartych na bezzwrotnym finansowaniu części kosztów inwestycji środkami budżetu państwa. Skutkiem przyjęcia planowanego zestawu rozwiązań będzie maksymalizacja efektywności wykorzystania środków publicznych, przy jednoczesnym zapewnieniu takich form projektowania budynków, zabudowy i zastosowanych technologii, które będą zapewniały optymalizację kosztów budowy, niskie koszty ponoszone przez mieszkańców na etapie użytkowania mieszkania, poszanowanie ładu przestrzennego i wysoką użyteczność funkcjonalną mieszkań, a także przeciwdziałać negatywnym zjawiskom rozlewania się zabudowy miejskiej.
W ramach trzeciego filaru planuje się umożliwienie oszczędzania na cele mieszkaniowe na Indywidualnych Kontach Mieszkaniowych, które będą mogły być tworzone we wszystkich instytucjach uprawnionych do gromadzenia depozytów ludności. Cele mieszkaniowe będą określone szeroko, obejmując zarówno oszczędzanie na zakup mieszkania, budowę domu jednorodzinnego, wpłatę wkładu mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej, wpłatę partycypacji do towarzystwa budownictwa społecznego, a także remonty lub wykończenie mieszkania lub domu jednorodzinnego. Wśród rozważanych instrumentów wsparcia jest zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych środków zgromadzonych na Indywidualnych Kontach Mieszkaniowych oraz premia dopisywana do salda oszczędzania. Zakłada się, że budżet państwa będzie ponosił wydatki w związku z ww. systemem począwszy od 2019 r. – po wygaśnięciu programu „Mieszkanie dla młodych” oraz zmniejszeniu wydatków na realizację praw nabytych w związku z programem „Rodzina na swoim”. Nie wyklucza to jednak możliwości oszczędzania na takich kontach już od 2018 r.
Zakłada się, że Narodowy Program Mieszkaniowy zostanie przyjęty przez Radę Ministrów do końca III kwartału br. Poszczególne projekty aktów prawnych wynikające z Programu, zawierające uszczegółowienie planowanych działań, będą przyjmowane przez Radę Ministrów począwszy od IV kwartału 2016 r.
Z wyrazami szacunku
Kazimierz Smoliński
