Coraz większym problemem środowiska naturalnego staje się hałas, jest zjawiskiem bardzo nieprzyjemnym i nie pożądanym powodującym drażliwość oraz zmęczenie całego organizmu. Niestety skutki hałasu nie pojawiają się od razu. Na ogół podlegają kumulacji i objawiają się po dłuższym czasie wywołując coraz większy rozstrój całego systemu nerwowego.
Hałas jest zatem zanieczyszczeniem środowiska przyrodniczego uciążliwym, a w wielu przypadkach szkodliwym dla człowieka i innych organizmów żywych.
U dorosłych może powodować wiele chorób psychicznych, u dzieci niedorozwój umysłowy.
Często szkodliwy wpływ hałasu, na jaki narażone są małe dzieci jest lekceważony, a przyczynami uszkodzeń słuchu dziecka mogą nawet być hałaśliwe zabawki.
Szkodliwy wpływ na Zdrowie mają już najniższe dźwięki:
– poniżej 35 dB – nie są szkodliwe ale mogą być denerwujące, utrudniają skupienie się
– między 35 dB – 70 dB –negatywnie działają na układ nerwowy, powodują zmęczenie, spadek wydajności pracy, utrudniają zasypianie i wypoczynek
– między 85 dB – 130 dB – są przyczyną licznych uszkodzeń słuchu, zaburzeń układu krążenia, nerwowego i zmysłu równowagi
Problem hałasu w środowisku to przede wszystkim ustalenie dopuszczalnych norm hałasu. Interpretacja zapisów planów zagospodarowania przestrzennego przez Urząd Miejski w Dąbrowie Górniczej i przez WIOŚ w Katowicach jest niekorzystna dla mieszkańców. Lekceważone są zapisy w ustawach. Na podstawie Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska Art. 113. 1. Minister właściwy do spraw środowiska, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, określi, w drodze rozporządzenia, dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku kierując się potrzebą zapewnienia należytej ochrony środowiska przed hałasem oraz mając na uwadze przepisy prawa Unii Europejskiej odnoszące się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku.
- W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, zostaną ustalone:
1) zróżnicowane dopuszczalne poziomy hałasu określone wskaźnikami hałasu LDWN, LN, LAeq D i LAeq N dla następujących rodzajów terenów faktycznie zagospodarowanych:
- a) pod zabudowę mieszkaniową,
- b) pod szpitale i domy pomocy społecznej,
- c) pod budynki związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,
- d) na cele uzdrowiskowe,
- e) na cele rekreacyjno-wypoczynkowe,
- f) pod zabudowę mieszkaniowo-usługową;
Art. 114. 1. Przy sporządzaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uwzględnia się tereny, o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1. 2. Jeżeli teren może być zaliczony do kilku rodzajów terenów, o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1, uznaje się, że dopuszczalne poziomy hałasu powinny być ustalone jak dla przeważającego rodzaju terenu.
w planach zagospodarowania przestrzennego określa się tereny odpowiadające różnym sposobom ich przeznaczenia dla których określone są dopuszczalne normy hałasu.
Przepisy i normy są uszczegółowione w przepisach wykonawczych:
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA1) z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w Środowisku
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA1) z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
Przepisy wykonawcze wprowadzają inne, bardziej szczegółowe określenia terenów, tj. rozdzielają teren mieszkaniowy na jednorodzinny i wielorodzinny oraz mieszkaniowo-usługowy, dla których są zróżnicowane poziomy dopuszczalnego hałasu.
W planach zagospodarowania przestrzennego dotyczących Strzemieszyc umieszczono odniesienie do przepisów szczegółowych lub niejednoznaczne zapisy, np. teren mieszkaniowy, natomiast później w decyzjach wydawanych na podstawie ogólnych zapisów planu przyjmuje się dla terenu interpretację, np. teren budownictwa wielorodzinnego podczas gdy na obszarze występuje jako dominująca zabudowa jednorodzinna, co narusza zapis art. 114 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska określający, ze przyjmuje się jako podstawę przeważający rodzaj terenu, a nie uzupełniający.
Przyjmuje się również w ten sam sposób określenie teren mieszkaniowo-usługowy gdy jest to teren budownictwa jednorodzinnego z kilkoma małymi sklepami, które stanowią funkcję dodatkową, a nie dominującą.
Wiąże to się z wyższymi poziomami hałasu dopuszczanymi przez Urząd Miejski i WIOŚ w wysokości 45 i 55 dB, zamiast 40 i 50 dB w nocy i w dzień, co jest niekorzystne dla mieszkańców.
Kuriozalne jest, że na tym terenie wskazanym jako mieszkaniowy wielorodzinny nie ma nawet wolnych terenów, na których takie budownictwo mogłoby zostać zlokalizowane.
Taka sytuacja powoduje konflikt pomiędzy mieszkańcami a władzami i zakładami w ocenie stanu środowiska , który nie powinien mieć miejsca.
Sytuacja dotyczy np. kilku ostatnio podejmowanych decyzji:
- Strzemieszycka – stwierdzono według pomiarów WIOŚ przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu. Urząd Miejski nakazał jako obowiązujące poziomy hałasu 45 i 55 dB niezgodne z założeniami planu zagospodarowania przestrzennego
- Ul. Orkana – w opinii przekazanej do Urzędu Miejskiego w Katowicach w ramach wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla firmy DSS Recykling Urząd Miejski zinterpretował zapis planu zagospodarowania, że na ul. Orkana może być zabudowa wielorodzinna i w związku z tym, ze może należy przyjąć podwyższone normy 45 i 55 dB
- Fabryczna – według pomiaru WIOŚ jest przekroczony hałas, ale WIOŚ zinterpretował zapis planu zagospodarowania że przy ul Fabrycznej mogą być usługi i dla tego terenu założył normy jak dla terenu mieszkaniowo-usługowego, czyli 45 i 55 dB
- Rudna – WIOŚ stwierdził przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu, ale przyjął poziom 45 i 55 dB jak dla zabudowy mieszkaniowej, co jest niezgodne z w/w Rozporządzeniem Ministra, które rozdziela budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne i wielorodzinne ( przy ul. Rudnej jest tylko zabudowa jednorodzinna, czyli powinno być 40 i 50 dB)
- Orna – WIOŚ w pomiarach stwierdził przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu, ale przyjął dopuszczalne normy 45 i 55 dB zamiast 40 i 50 dB, gdyż jest to typowa zabudowa jednorodzinna.
Uważam, że ilość przypadków budzącej wątpliwości interpretacji przepisów nie może powodować utrwalenia takiego stanu rzeczy, który powoduje również wydawanie coraz to nowych budzących społeczny sprzeciw decyzji. Czas na weryfikację tych decyzji. Czas batalii o ciszę!
Jerzy Reszke